بدون شک از دست دادن عزیزان یکی از تلخ‌ترین و غم‌انگیزترین خاطرات زندگی هر شخص خواهد بود، ولی این دلیل خوبی برای فراموشی آداب پذیرایی از مهمانان نخواهد بود. تالم و درد ناشی از فقدان عزیزان سبب فراموشی برخی امور خواهد شد. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم با بررسی کامل چک لیست مراسم ترحیم به آداب پیش از مراسم تدفین و پس از آن بپردازیم. تمامی افراد از هر قشری تمایل دارند تا مراسمی باآبرو و باکیفیت را برای عزیز از دست رفته‌شان برگزار کنند. این چک لیست تمامی موارد را یادآورد خواهد شد تا این مراسم بدون هیچ کم و کاستی برگزار شده و پشیمانی حاصل از امور انجام شده گریبان‌گیر نشود.
نکات پیش از مراسم تدفین
پیش از مراسم تدفین امور زیادی هستند که باید توسط خانواده و نزدیکان متوفی مدیریت شوند. عدم انجام هر یک از این کارها موجب به تاخیر افتادن مابقی برنامه‌ریزی‌ها خواهد شد. این امور که بخش بزرگی از چک لیست مراسم ترحیم را تشکیل می‌دهند، شامل موارد ذیل خواهند شد.
- صدور گواهی فوت توسط پزشکی قانونی
- انتقال جنازه به سردخانه یا محل تدفین
- آداب مربوط به غسل و کفن
- تدارک محل تدفین
- چاپ آگهی ترحیم و کارت دعوت و انتشار آن در محل‌های مربوطه
- هماهنگی برای وسیله ایاب و ذهاب به مراسم تدفین
- هماهنگی با مداح و قاری قرآن بر سر مزار
- تدارک صندلی، سایه‌بان، نوشیدنی، دستمال کاغذی و … برای مهمانان بر سر مزار
- چاپ عکس متوفی
- انتخاب یک شخص به عنوان هدایت کننده مهمانان
- تعیین زمان مراسم ختم
- رزرو سالن، رستوران، تالار یا مسجد
نکات پس از مراسم تدفین
در چک لیست مراسم ترحیم پس از اتمام مراسم خاکسپاری مراحل دیگری از امور باید اجرا شوند. تمامی مهمانانی که برای مراسم تدفین حضور یافته‌اند برای ناهار یا شام به رستوران یا تالاری دعوت خواهند شد. رزرو چنین سالنی باید از پیش برنامه‌ریزی شود. وسیله ایاب و ذهاب باید برای انتقال مهمانان به تالار یا رستوران فراهم باشد. برخی از تالارهای پذیرایی علاوه بر ارائه خدمات در مراسم جشن و شادی امکان برگزاری مراسن ترحیم را نیز دارند و دغدغه افراد را برای برپایی مراسم باکیفیت به حداقل می‌رسانند.
گل آرایی، شمع آرایی، پخش موسیقی ملایم، سرو غذا، پذیرایی با حلوا، خرما و … از جمله خدمات این تالارها در راستای چک لیست مراسم ختم خواهد بود. همچنین تهیه پک‌های پذیرایی برای روز ختم بر سر مزار از دیگر فعالیت‌هایی است که نباید توسط خانواده متوفی فراموش شوند. در صورت نداشتن زمان یا فضای مناسب بری بسته‌بندی این بسته‌های پذیرایی انتخاب یک تالار پذیرایی و تشریفات مجالس خوب کمک خوبی به شمار می‌رود.
آداب برگزاری مراسم ترحیم در ایران
علاوه بر چک لیست مراسم ترحیم بهتر است نکاتی در مورد برگزاری مراسم ختم در ایران را یادآور شویم.
- چاپ اعلامیه ترحیم با عکس و انتشار آن باید در زمان‌بندی خوبی انجام شود که نزدیکان، دوستان و همسایه‌ها بتوانند به موقع در مراسم حضور پیدا کنند. انتشار اعلامیه در محل زندگی متوفی، نزدیکان، مسجد محل و … مکان‌های خوبی محسوب می‌شوند.
- تهیه خرما، چای، حلوا، دستمال کاغذی، ظروف یکبار مصرف و … در صورت عدم برگزاری مراسم در تالار یا سالن باید صورت پذیرد.
- در اکثر نقاط ایران مرسوم است که میزی شامل شمع، عکس، گلاب، ظرفی از خرما و حلوا برای پذیرایی گذاشته شود.
- پخش صدای قرآن در طول مراسم همواره تسلی دهنده روح متوفی و خانواده وی خواهد بود که از جمله مواردی است که در چک لیست مراسم ترحیم نباید به دست فراموشی سپرده شود.
- ایستادن نزدیکان درجه یک جلوی درب مسجد، تالار و … برای قدردانی از حضور مدعوین و مهمانان نیز نشان دهنده ادب میزبان و قدرشناسی وی خواهد بود.
- هماهنگی با قاری و مداح برای قرائت قرآن در مجلس ترحیم و خواندن روضه نیز از جمله آداب برگزاری مراسم ترحیم است.
- برخی از سالن و تالارهای پذیرایی برای زنده کردن یاد و خاطره متوفی با جمع‌آوری عکس از صاحبان عزا به ساخت یک کلیپ با یک موزیک ملایم می‌پردازند و آن را در انتهای مراسم پخش می‌کنند.
- پذیرایی با میوهف خرما، حلوا و نوشیدنی در مراسم به صورت بسته‌بندی یا ظورف یکبار مصرف نیز در مراسم ختم رواج دارد و نباید فراموش شود.
- بهتر است جای پارک ماشین‌های مهمانان را در محل برگزاری مراسم در نظر بگیرید که موجب آزار و اذیت دیگران و مهمانان نشود.
- معمولا نزدیکان با نوشتن بنرهای تسلیت و آوردن تاج یا دسته گل برای عرض تسلیت به ابراز همدردی با صاحبان عزا می‌پردازند. تالارهای پذیرایی و خدمات مجالس با تهیه تاج گل‌های مقرون به صرفه و زیبا برای درب ورودی به ارائه خدمات مجالس ختم اقدام می‌کنند.
موارد مهم در انتخاب تشریفات مجالس یا تالار برای مراسم ترحیم
برای اجرای بدون نقص و باکیفیت تمامی موارد چک لیست مراسم ترحیم شاید بهتر باشد این اقدامات به جای یک فرد به یک تشریفات مجالس یا یک تالار پذیرایی با سابقه در برگزاری مراسم ختم محول شود. اگرچه ممکن است در نگاه اول هزینه‌ها جلب توجه کنند، ولی باید عنوان کرد که برگزاری یک مراسم باکیفیت و بدون دغدغه ارزش بالاتری دارد. تشریفات باغ ویالون در این خصوص می‌تواند در کنار شما بوده تا بتواند از دغدغه‌های شما بکاهد.
⇐ برخورد پرسنل
یکی از گزینه‌های مهم برای انتخاب تشریفات مجالس یا تالار پذیرایی برخورد پرسنل در هنگام اجرای امور محوله در چک لیست مراسم ترحیم است. آن‌ها باید به خاطر داشته باشند که صاحبان عزا در شرایط روحی خوبی به سر نمی‌برند و باید در تمامی موارد یار و یاور آن‌ها باشند. همچنین انجام بی کم و کاست فعالیت‌ها و پذیرایی محول شده بای طبق برنامه ریزی صورت گیرد.
⇐ غذا
کیفیت غذا با توجه به هزینه بالای این روزها کمترین توقعی است که صاحبان عزا از تالار پذیرایی خواهند داشت. جلب رضایت میزبان و مهمانان در این مورد به عهده تالار پذیرایی خواهد بود.
⇐ قیمت تالار
افراد از هر قشری تمایل دارند بهترین خدمات را با بهای کمتری پرداخت کنند. مراسم ترحیم همانند مراسم عروسی از پیش تعیین شده نیست که برای انتخاب سالن یا تالار با قیمت مناسب‌تر بتوان اقدام کرد. کمک دیگران برای انتخاب و اعتماد بهترین گزینه برای محول کردن امور چک لیست مراسم ترحیم به پرسنل یک تالار خواهد بود.
⇐ موقعیت مکانی
موقعیت مکانی یک تالار برای دعوت مهمانان و پذیرایی از آن‌ها در روز خاکسپاری یا مراسم ختم باید به گونه‌ای باشد که ایاب و ذهاب به محل مزار سخت و دور نباشد. داشتن پارکینگ برای رفاه حال مهمانان از امتیازات ویژه برای یک تالار پذیرایی برای مراسم ختم محسوب می‌شود.
کلام آخر
از زمان‌های قدیم ایرانیان برای عزیز از دست رفته خود رماسم‌های گوناگونی برگزار می‌کردند و به اهدای خیرات می‌پرداختند. پس از مراسم تدفین و آداب مرتبط با این روز که به طور کامل در چک لیست مراسم ترحیم ذکر شد، مراسم روز هفتم از اهمیت بالایی برخوردار است. در چنین روزی نزدیکان، اقوام، دوستان و افرادی که در روز خاکسپاری برای عرض تسلیت امکان حضور نداشتند، تشریف می‌آورند. پذیرایی در چنین مراسم با میوه، حلوا، خرما و نوشیدنی خواهد بود و سرو شام یا ناهار به دلخواه خانواده صاحب عزا است. دیزاین یک میز با عکس متوفی، شمع آرایی، گل، گلاب و دیس‌های پذیرایی در کنار پخش قرآن از جمله آدابی خواهد بود که در ایران برگزار می‌شود. مراسم هفتم، چهلم و … امکان برگزاری در تالار یا سالن را خواهند داشت و این موضوع کاملا به میل و سلیقه خانواده صاحب عزا بستگی دارد.